Zoveel spaargeld heb je minstens nodig

Net geen 433 miljard euro. Zoveel geld hadden alle Belgische huishoudens in juli vorig jaar samen op hun zicht- en spaarrekeningen. Dat komt neer op een gemiddelde van 46.733 euro per volwassen Belg. Op het eerste gezicht lijkt dat een mooie buffer. Alleen verhult dat gemiddelde heel veel extremen.

De mediaan geeft een betrouwbaarder beeld, en die blijkt uit een studie van de Nationale Bank van België veel lager te liggen: 14.000 euro per volwassen Belg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat 48% van onze landgenoten ontevreden is met het bedrag dat hij of zij kan sparen (volgens het Intrum European Consumer Payment Report 2021).

Hoeveel spaargeld moet je minstens hebben?

Een algemene regel is dat een spaarbuffer moet liggen tussen zes tot twaalf maanden netto gezinsinkomen. Deze buffer is bedoeld om onvoorziene kosten of inkomensverlies op te vangen. Een kapotte wasmachine, schade die de verzekering niet dekt, langdurige ziekte, ontslag, enzovoort.

Je buffer is best aan de hogere kant als je:

• Geen en/of een onregelmatig inkomen hebt (of verwacht te hebben)
• Schoolgaande kinderen hebt (hoe ouder je kinderen, hoe meer buffer je best voorziet)
• Single bent of de enige verdiener bent in het gezin
• Meer gezondheidsuitgaven krijgt (of verwacht te krijgen)
• Een eigen woning hebt (of je woning nog niet afbetaald is)
• Een of meer wagens (af te betalen) hebt
• Weinig verzekerd bent (geen brandverzekering, hospitalisatieverzekering, familiale verzekering, …)
• Jezelf in een uitdagende economische omgeving (zoals hoge energieprijzen) bevindt

De tabel hieronder geeft je een beeld hoe groot je groot spaarbuffer best is, op basis van je netto maandelijks inkomen en de algemene regel.

Dat je meer spaarbuffer nodig hebt bij een hoger inkomen, heeft te maken met de consumptiegewoonten. Wie meer middelen heeft, houdt er wellicht ook een duurdere levensstijl op na, heeft grotere leningen, enzovoort. Maar dat hoeft uiteraard niet zo te zijn. Heb je een royaal inkomen, een bescheiden woning die al afbetaald is, geen studerende kinderen, … dan kan een spaarbuffer van minder dan zes maanden netto-inkomen ook volstaan.

Naast deze rationele parameters, telt natuurlijk ook je gemoedsrust. Behalve de vuistregel van zes tot twaalf maanden netto inkomen als noodrantsoen, volg je best ook een stuk je buikgevoel. Als je beter slaapt met een groter bedrag op je spaarrekening, dan is dat helemaal oké.

Hoe kan je een extra spaarbuffer aanleggen?

De afgelopen drie jaar slaagden Belgen er gemiddeld in 16,5% van hun inkomen te sparen. Om méér te sparen kan je verschillende technieken gebruiken. Een idee is bijvoorbeeld een maand-niets-uitgeven-challenge.

Een andere techniek is de 80/20-regel. Dat houdt in dat je 20% van je inkomen spaart en de rest mag uitgeven. In het ideale geval zet je die 20% opzij zodra je je inkomen ontvangt. Het doel is om ervoor te zorgen dat je dus altijd eerst jezelf 'betaalt' aan het begin van de maand, bijvoorbeeld met een automatische betaalopdracht naar je spaarrekening. De 80/20-regel combineert flexibiliteit met zekerheid. Niets belet je natuurlijk om te kiezen voor 60/40, 70/30, 90/10, ...

Vraag je je af hoe andere gezinnen hun geld besteden? Dan geeft de budgetvergelijker van CEBUD, het Centrum voor Budgetadvies en onderzoek van de Thomas More hogeschool, een interessante indicatie.

Bovenop de spaarbuffer: sparen voor projecten

Het noodrantsoen van 6 tot 12 maanden netto gezinsinkomen is er voor onverwachte uitgaven. Daarnaast is het ook een goed idee om een reserve aan te leggen voor projecten die je op korte en langere termijn heeft. Een renovatie bijvoorbeeld, of een exotische reis, de aankoop van een koersfiets, enzovoort. Maar ook om duurdere maanden te overbruggen (december, schoolstart, …), je verkeersbelasting, enzovoort. Nu al sparen voor je pensioen kan ook een slimme zet zijn. Want de inkomsten uit je wettelijk en aanvullend pensioen zullen wellicht niet volstaan om dezelfde levensstandaard aan te houden.

Waar je spaargeld plaatsen?

Een geldbuffer aanleggen voor onverwachte kosten doe je best op een spaarrekening, want dan is je geld vaak meteen beschikbaar. Bij andere financiële producten is dat niet altijd het geval. Het is bovendien een goed idee is om je spaarbuffer op te splitsen over twee of meer rekeningen:

• Een rekening voor onverwachte uitgaven die je meteen zal moeten betalen. Bijvoorbeeld wanneer je stomweg een paal raakt bij het parkeren en je de blikschade wil laten repareren. Dan kies je voor een rekening waar je geld al vanaf dag 1 zal opbrengen tot de dag waarop je zal moeten aanwenden. De NIBC Flex rekening is hier een voorbeeld van, maar ook op de NIBC Spaarrekening vind je een hogere basisrente.
  
  
• Een rekening voor kosten die je misschien binnen het jaar verwacht, bijvoorbeeld wanneer je auto ondertussen een jaartje ouder is en je een gepeperde rekening vreest bij het jaarlijks onderhoud. De NIBC Spaarrekening kan dan interessant zijn: je ontvangt een basisrente op je spaargeld vanaf dag 1, en – als de gepeperde rekening toch uitblijft – ontvang je ook de getrouwheidspremie als dat geld 1 jaar op de rekening blijft staan.
  
  
• Een rekening voor de uitgaven die na 1 jaar komen, bijvoorbeeld wanneer je van plan bent om volgend jaar een nieuwe auto te kopen. Een spaarrekening met een hogere getrouwheidspremie (een rente die je ontvangt zodra het spaargeld een jaar lang onafgebroken op de rekening blijft staan), zoals de NIBC Getrouwheidsrekening, kan voor dit soort uitgaven een optie zijn.
  
  
• Een rekening voor uitgaven waarvan je zeker weet wanneer ze zullen komen. Een termijnrekening kan dan een oplossing bieden: eens geopend, kan de rente ervan namelijk niet worden gewijzigd. Je bent met andere woorden zeker wat je aan het einde van rit zal ontvangen. Let wel: in tegenstelling tot een spaarrekening, staat geld op een termijnrekening voor de volledige looptijd vast. Je moet dus zeker zijn dat je het geld in die periode niet nodig zal hebben.

Om een zicht te hebben over welke soort rekeningen je je geld best verdeelt, kan het een goed idee zijn om te kijken welke verwachte en onverwachte uitgaven je het voorbije jaar of de afgelopen jaren had. Op langere termijn kan de juiste keuze een verschil in rendement maken. Het loont dus zeker de moeite om de oefening te maken.